Een ander verhaal over vrouwenrechten

| Blog gepubliceerd op SDG Nederland

https://www.sdgnederland.nl, 2 mei 2019

Onlangs werd in New York het rapport Justice for Women gepresenteerd. Zowel het rapport als de discussie bij de presentatie hadden een andere toon dan gebruikelijk. Het debat over vrouwenrechten is vaak normatief, maar dit gesprek was pragmatisch van aard. Niet de veroordeling en het geheven vingertje, maar opgestroopte mouwen en een praktische insteek.

Gelijk hebben is niet hetzelfde als gelijk krijgen, dat is bekend. De vrouwenbeweging heeft gelijk, al heel lang. En we hebben de universele verklaring van de rechten van de mens, de Beijing conferenties, nationale grondwetten en vele andere nationale en regionale wetten, waarin officieel is bevestigd dat mannen en vrouwen gelijke rechten hebben. Maar hoe gaan we ervoor zorgen dat die gelijke rechten ook eindelijk gerealiseerd worden?

Justice for Women

Tijdens de bijeenkomst van de Commission on the Status of Women (CSW), vorige maand in New York, mocht ik een panel modereren bij de presentatie van het rapport Justice for Women. Mette Gonggrijp, ambassadeur voor vrouwenrechten en directeur sociale ontwikkeling van het Nederlandse Ministerie van Buitenlandse Zaken zei in haar introductie: “Wij moeten investeren in processen die daadwerkelijk problemen oplossen waar vrouwen tegenaan lopen en rekening houden met hun specifieke behoeften.” Zij gaf daarvan een praktisch voorbeeld: “In Kenia ondersteunen wij een platform voor de uitwisseling van marktinformatie via mobiele telefoons, waardoor vrouwen in het mkb veilig, rechtmatig en winstgevend kunnen ondernemen.”

From left to right: Mr. Fernando Marani, Permanent Mission of Argentina to the UN, Ms. Mette Gonggrijp, Director of Social Development, Ministry of Foreign Affairs, the Netherlands, Moderator: Ms. Maaike de Langen, Head of Research, Task Force on Justice, NYU-CIC, H.E. Mr. Lang Yabou, Permanent Representative of The Gambia to the UN, and the Lead author of the report Dr. Jeni Klugman, Managing Director, Georgetown Institute of Women, Peace and Security

Even later kwam ook Hilary Gbedemah aan het woord. Zij is onlangs gekozen tot voorzitter van het CEDAW Comité in Genève. CEDAW is het internationale verdrag over vrouwenrechten, the Convention on the Elimination of all Forms of Discrimination Against Women, een internationaal verdrag uit 1979. Van haar zou je bij uitstek een normatief verhaal verwachten.

Dit is wat ze zei: “Ik waardeer vooral de economische argumenten die het rapport Justice for Women naar voren brengt. Waarom? We kunnen wel blijven praten over mensenrechten — en wij zijn een mensenrechtencomité — en maar praten en praten, maar dan zijn we net een kapotte grammofoonplaat. En daar besteedt niemand meer aandacht aan.” Zij vervolgde: “Als we onze toon veranderen en spreken in het lexicon van de markt — dan opeens wordt het anders. Als je de kosten voorrekent en landen horen dat het hen in de portemonnee raakt, dan gaan mensen opeens rechtop zitten.”

De business case voor vrouwenrechten

Kortom, niet de minste sprekers gaven aan dat het tijd is voor een andere toon: niet benadrukken dat vrouwen gelijke rechten hebben — dat is gewoon zo. Niet in vele varianten en talen het probleem benadrukken, namelijk dat te veel vrouwen nog steeds geen gelijke kansen krijgen — maar het gesprek voeren: hoe gaan we hier verandering in brengen. Dan moeten we spreken over oplossingen en mensen overtuigen dat het anders moet.

Zo’n overtuigend verhaal vraagt om een business case. Het rapport komt op basis van analyses en onderzoek met een overtuigend pleidooi dat het politiek, economisch en sociaal verstandig is om in recht en rechtvaardigheid voor vrouwen te investeren. Het rapport geeft als concreet voorbeeld dat de Wereldbank en het International Center for Research on Women schatten dat het beëindigen van kind-huwelijken wereldwijd 566 miljard dollar zou opleveren tot 2030.

Daarnaast heeft het rapport vijf strategieën geïdentificeerd die werken om de positie van vrouwen te verbeteren:

• Zorgen dat vrouwen toegang hebben tot registraties, vergunningen, eigendom en identiteitspapieren zodat ze een gelijkwaardige uitgangspositie hebben in de economie en maatschappij;
• Zorgen dat vrouwen die in armoede leven of anderszins een achterstandspositie hebben, toegang hebben tot juridisch advies en ondersteuning;
• Geweld tegen vrouwen voorkomen en oplossen, door middel van juridische hervorming en multidisciplinaire ondersteuning;
• Wetten en regels afschaffen die vrouwen of meisjes discrimineren (in theorie of praktijk);
• Vrouwen een grotere rol geven in de juridische sector en zorgen voor evenredige vertegenwoordiging van vrouwen op alle niveaus van besluitvorming.

Want er is natuurlijk werk aan de winkel — Zelfs vandaag nog hebben 2.7 miljard vrouwen niet dezelfde keuze van baan als mannen. En dat is niet eerlijk.

SDGs

Recht en rechtvaardigheid voor vrouwen bevindt zich op het snijvlak van twee doelen. SDG 5 over de gelijkwaardigheid van man en vrouw en SDG 16 over vreedzame, rechtvaardige en inclusieve maatschappijen en dan in het bijzonder SDG 16.3 over toegang tot recht en rechtvaardigheid.

Het panel eindigde met het uitspreken van commitments door Irene Khan, Director General van IDLO en Asa Regner, Deputy Executive Director van UN Women. Want het is hoog tijd is om niet alleen gelijk te zijn en gelijk te hebben, maar ook gelijk te krijgen!

Benieuwd naar de hele presentatie? Klik hier.

Originally published at https://www.sdgnederland.nl on May 2, 2019.